Purposive Governance: het goede goed doen
Corporate governance is ‘en vogue’, opnieuw. Het concept won eind vorige eeuw enorm aan belang als gevolg van de schandalen bij grote bedrijven in de jaren negentig en de financiële crisis van 1997. Nu liggen grote bedrijven zoals Tata Steel en producenten van fossiele brandstoffen onder vuur vanwege vervuiling en andere negatieve externe effecten, is er de klimaatcrisis en zijn er na de reactie op de genoemde schandalen twintig jaar geleden, nog steeds ‘schandalige’ struikelpartijen van grote bedrijven te noteren zoals bij Imtech, Wirecard, Steinhoff en zeer recent UBS en Sillicon Valley Bank. Bij corporate governance gaat het over het bestuur van beursgenoteerde bedrijven en het toezicht daarop. Volgens de Nederlandse Rijksoverheid regelt deze governance-verhoudingen tussen bestuurders, commissarissen en aandeelhouders. Naast wet- en regelgeving spelen codes daarbij nationaal en internationaal een rol. De Nederlandse Corporate Governance Code richt zich op het bestuur van beursgenoteerde vennootschappen en bevat principes en best practicebepalingen die hoofdzakelijk de verhoudingen reguleren tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de (algemene vergadering van) aandeelhouders. Maar wat is corporate governance en wat is het doel ervan? Wat zijn de ontwikkelingen binnen corporate governance en hoe moeten bestuurders en toezichthouders de veelheid van hetgeen hierover geschreven is beschouwen?
In dit hoofdstuk presenteren wij een holistisch model dat de veelheid aan corporate governance-onderwerpen op overzichtelijke en dynamische wijze weergeeft: ‘purposive governance: het goede goed doen’. Dit model hebben wij opgesteld door de levende overtuigingen van de Nederlandse ‘corporate governance community’ in kaart te brengen aan de hand van meer dan zestig interviews. Tenslotte hebben we op basis van dit model aan de hand van alle hoofdstukken van het Jaarboek Corporate Governance van de afgelopen elf jaar de trends en ontwikkelingen omtrent corporate governance onderzocht.